5 ĐIỀU CẦN BIẾT VỀ CUPPING CÀ PHÊ

Cupping Cà phê hoặc Coffee Tasting, là quá trình thử nếm để đánh giá chất lượng cà phê. Đây là một quy trình thực hành chuyên nghiệp bởi các chuyên gia thử nếm “Q Graders” hay bất kỳ ai miễn là bạn có hiểu biết về các kỹ thuật Cupping cơ bản và một niềm yêu thích khám phá hương vị cà phê.

Do quá trình thử nếm được đánh giá cảm quan bởi từng cá nhân, nên quy trình Cupping cà phê phải tuân theo một hệ thống quy chuẩn với nhiều yếu tố, từ dụng cụ, chuẩn bị, thực hành đánh giá, ghi điểm,.. Để đạt được kết quả khách quan nhất cho chất lượng cà phê. Vì vậy có thể nói, Cupping hoàn toàn không khó, nhưng để cupping đúng thì lại không dễ.

1.     CUPPING CÀ PHÊ LÀ GÌ?

Cupping cà phê hay còn gọi là nếm thử cà phê. Đây được coi là phương pháp tiêu chuẩn để đánh giá các mẫu cà phê một cách toàn diện. Cupping có thể được xem là phương tiện mà bất kỳ ai đang làm việc trong ngành cà phê đều hiểu và biết cách thực hiện một cách thuần thục.

Thông qua Cupping, các đặc tính có trong một mẫu cà phê sẽ được phơi bày một cách rõ ràng và chi tiết nhất. Không chỉ diễn tả những đặc tính tốt, tích cực mà Cupping còn mô tả tất cả đặc tính không tốt, tiêu cực và chỉ rõ các lỗi trong quá trình làm ra hạt cà phê.

2.     TẠI SAO CẦN PHẢI CUPPING?

Trong quá khứ, các nhà rang cafe là người nắm giữ chìa khóa về chất lượng. Họ nắm giữ bí mật về kinh nghiệm và kiến thức, và các barista không biết được phần quan trọng đó. Và ngày nay, khi văn hóa cafe càng ngày tiến về hướng mô hình kinh doanh như ngành công  nghiệp rượu vang, vai trò của các barista được nâng cao lên. Là cầu nối giữa người tiêu dùng và nhà cung cấp, phản hồi ý kiến của người tiêu dùng lại như là một bộ lọc thiết yếu để kiểm soát chất lượng

Các barista luôn ở trong trạng thái chờ đợi những sự ấn tượng từ khách hàng khi họ đang nếm thử hương vị và các mẻ rang mới. Cũng có vai trò tương tự như “Sommelier” trong ngành rượu.

Trong các nhà hàng – khách sạn cao cấp, Sommelier theo tiếng Pháp có nghĩa là chuyên gia thử nếm và phục vụ rượu vang, là người có vai trò “chuẩn hóa” quy trình chọn lựa, phục vụ rượu và định hướng gu thưởng thức rượu vang cho khách hàng.

Người ta luôn kỳ vọng rằng Barista có thể mang đến những mô tả chính xác và đầy đủ về hương vị cafe và làm như thế nào để có đạt được những hương vị đó. Điều đó có nghĩa là Barista cần phải được đào tạo về giác quan, mở rộng kiến thức về trồng trọt và các phương pháp chế biến

Các nhà rang phải biết được rằng những barista đang sử dụng những loại sản phẩm của họ và tạo ra những đồ uống chất lượng cao và duy trì độ ổn định đó. Bằng cách này, những nhà cung cấp,nhà rang mới có thể cảm thấy tự tin rằng sản phẩm của họ đang ở mức nào. Các Barista có trách nhiệm kiểm soát chiết xuất cafe. Để đạt được sự đồng nhất, họ phải có một hệ thống, tổ chức để nếm thử đồ uống của và tạo ra những đánh giá khách quan. 


3.     TIÊU CHUẨN KỸ THUẬT CHO CUPPING

Tiêu chuẩn cupping cà phê Arabica của SCAA phát triển từ một chương trình quảng bá cà phê đặc sản của Tổ chức Cà phê Quốc tế (CQI) bắt đầu vào năm 1999. Mặc dù có năm quốc gia tham gia vào chương trình này, tiêu chuẩn cupping ban đầu được phát triển cho cà phê Arabica từ Brazil – tại đây cà phê cupping lựa chọn chọn trước khi được mang ra đấu giá. Để tiến hành cuộc thi cupping, cần có một hình thức thử nếm chuẩn hóa cũng như một định dạng chuẩn để rang và pha chế cà phê.

Thang điểm 100 được xác định là dễ hiểu nhất đối với những người cả trong và ngoài ngành cà phê. Phiên bản gần đây nhất của kỹ thuật cupping được ghi nhận trong Coffee Cuppers’ Handbook bao gồm 10 thuộc tính chất lượng: (1) fragrance / aroma; (2) flavour; (3) aftertaste; (4) acidity; (5) body; (6) uniformity; (7) balance; (8) clean cup; (9) sweetness; và (10) overall. Năm thuộc tính chất lượng đầu tiên được dựa trên tính chất hóa, lý của hương vị cà phê. Uniformity, clean cup, và sweetness được thêm vào vì chúng thể hiện chất lượng của khâu chế biến trong quá trình thu hoạch và xử lý hạt cà phê.

4.     CUPPING ĐƯỢC THỰC HIỆN NHƯ THẾ NÀO?

Theo tài liệu The Coffee Cupper’s Handbook của SCAA đã mô tả cách Cupping rất chi tiết từ khâu chuẩn bị, thực hiện, đánh giá thang điểm,… trong chương 3 và chương 4.

Bọn mình sẽ mô tả một cách đơn giản hơn một chút nhé.

Chuẩn bị:

1. Mẫu cà phê

Khối lượng: 8.25 gram

Mức rang: Medium Light

Thời gian: Rang từ 8 đến 12 phút

Degas: từ 4 đến 24 giờ đồng hồ.

Mức xay: Fine, 70% – 75% hạt xay qua sàn 20 theo tiêu chuẩn U.S mesh ~ 850μm

2. Nước

Thể tích: 150ml

Nhiệt độ: 90.5oC – 96.1oC

3. Dụng cụ:

Chén

Thìa

Đồng hồ bấm giờ

Cân

Biểu bảng đánh giá và ghi chú

Thực hiện:

Nếm và thử để đánh giá cà phê sẽ theo thứ tự 6 bước như sau:

-        Hương khô (Fragrance)

-        Hương ướt (Aroma)

-        Nếm vị (Taste)

-        Hương mũi (Nose)

-        Hậu vị (Aftertaste)

-        Cảm giác miệng (Body)

Bước 1: Hương khô – Fragrance

Bạn sẽ đánh giá nhóm mùi hương khô ngay khi cà phê vừa được xay ra. Đây là giai đoạn bạn có thể nhận diện được các mùi hương nhẹ thuộc nhóm 1 trong vòng tròn hương vị của SCA như: Flowery (hương hoa), Fruity (hương trái cây), Herby (Hương thảo mộc)

Bước 2: Hương ướt – Aroma

Khi bắt đầu rót nước nóng vào cà phê, các mùi hương nhóm 1 và nhóm 2 được chiết xuất và phát tán ra không khí. Trong giai đoạn này, bạn có thể nhận diện các mùi hương nhẹ thuộc nhóm 1 lẫn mùi hương trung thuộc nhóm 2 như là: Nutty (hương đậu, ngũ cốc), Caramelly (hương cơ bản của cà phê), Chocolaty (hương Sôcôla).

Để đảm bảo cho việc chiết xuất đồng đều, gần cuối giai đoạn này bạn sẽ dùng muỗng vẫy nhẹ lớp bọt bã nổi trên cùng vài lần. Nhằm làm thấm hết lượng cà phê chưa thấm nước và hòa tan. Sau đó, chúng ta có thể “tranh thủ” tiếp tục cảm nhận mùi hương ướt một lần nữa. Các mùi hương sẽ phát tán mạnh hơn khi lớp bọt bã bị phá vỡ. Chúng ta sẽ ghi chú các note hương ở bước này là hương “Break”.


Bước 3: Nếm vị – Taste

Khi ngưỡng chiết xuất đạt 18% – 22%, tiến hành vớt lớp bọt bã còn sót lại rồi bắt đầu nếm vị. Dùng một chiếc muỗng, thìa chứa được từ 6ml đến 8ml dung dịch cà phê để lấy mẫu nếm vị. Chúng ta sẽ đánh giá vị dựa trên tương tác của bốn vị có trong cà phê: Chua, Ngọt, Mặn và Đắng.

Bước 4: Hương mũi – Nose

Giai đoạn đánh giá mùi hương này diễn ra đồng thời cùng lúc với giai đoạn nếm vị. Khi bạn đưa dung dịch cà phê mẫu vào vòm miệng để cảm nhận vị, lúc này các mùi hương thuộc nhóm 2 và mùi hương nặng thuộc nhóm 3 sẽ phát tán bên trong vòm miệng. Phần sau của khứu giác sẽ cảm nhận được các mùi hương đặc trưng bao gồm: Turpeny (hương nhựa cây), Spice (hương gia vị cay), Carbonyl (hương than cháy).

Bước 5: Hậu vị – Aftertaste

Sau khi nuốt cà phê, nắp thanh quản sẽ bật trở lại vị trí cũ, vô tình đẩy một luồng khí mang các mùi hương nặng còn sót lại trên lưỡi đi lên mũi. Bạn sẽ cảm nhận chủ đạo nhóm mùi hương nặng, đặc trưng của mùi hương nhóm 3.

Bước 6: Cảm giác miệng – Body

Đây là giai đoạn đánh giá cuối cùng, bạn sẽ nhận diện cảm giác vật lý của lưỡi về độ nhớt, cấu kết của cà phê,…

Khi cà phê nguội hoàn toàn, thực hiện lại từ bước số 3 đến bước số 5 vài lần nữa để bạn có đánh giá đầy đủ và đúng đắn nhất.

Đánh giá

Cứ với mỗi bước đánh giá, chúng ta cần thiết ghi chép lại tất cả mọi cảm nhận ở mỗi giai đoạn. Sau cùng, bạn sẽ có một bảng đánh giá toàn diện dùng để so sánh và đối chiếu với những người Cupping cùng với bạn.

5.     TIP DÀNH CHO NGƯỜI MỚI CUPPING

Thoạt đầu, cupping có thể gây khó khăn. Nhưng thực chất quá trình này tương đối đơn giản. Cũng như tự làm quen với các giao thức và bảng đánh giá, bạn hãy ghi nhớ các mẹo sau.

Thảo luận về hương vị và hương thơm trong khi thử nếm có thể giúp mọi người tìm thấy các cảm nhận mà bản thân không tìm ra được. Đây là một điều tuyệt vời. Nhưng hãy giữ im lặng để tránh ảnh hưởng đến đánh giá của người khác. Hãy chờ đến phần thảo luận.

Các chuyên gia trong ngành, những người có thể nếm hàng chục mẫu cà phê mỗi ngày, khuyên nên nhổ mẫu thử ra cốc hoặc ống nhổ riêng biệt. Nuốt một lượng lớn cafein có thể gây ảnh hưởng đến sức khoẻ trong một khoảng thời gian ngắn. Và cũng có thể bắt đầu làm thay đổi khẩu vị của bạn khiến bạn không còn nhận ra được hương thơm và mùi vị tinh tế.

Việc quan trọng nhất cần phải nhớ là không nên lo lắng khi gặp những phương pháp luận và từ vựng có thể gây nhầm lẫn khi mới bắt đầu. Bạn chỉ cần tập trung vào việc mô tả các mẫu. Làm việc này bằng cách sử dụng khung tham chiếu riêng của bạn. Dần dần, bạn sẽ làm quen và thành thục với nó.

----------------------------------------------------

COPEN COFFEE – Trọn vị nguyên bản, chuẩn gu người sành

► Địa chỉ: 81 Mai Thị Lựu, Phường Đa Kao, Quận 1, TP. HCM

► CN: 65 Lê Hồng Phong, Phường Điện Biên, Quận Ba Đình, Hà Nội

► Hotline: 0905 555 909

► Website: www.copencoffee.com